Mesane Kanseri

Doktorunuz size mesane kanseri olduğunuzu söylediği zaman mutlaka cevabını öğrenmek istediğiniz birçok sorunuz olacaktır. Öncelikle şunu bilmelisiniz ki mesane kanseri, erken evrede tanı konulduğu zaman tedavisi mümkün olan bir hastalıktır. Hastalığın her evresinde farklı tedavi yaklaşımları vardır. Biz bu kitapçıkta mesane kanseri ile ilgili aklınıza gelecek sorulara cevap vermeye çalıştık.

Tedavi Ekibi Kimlerden Oluşur?

Tedavi ekibinizde üroloji uzmanı ve hastalığın evresine göre Medikal Onkoloji ve Radyasyon Onkolojisi uzmanı bulunmaktadır. İlk değerlendirilmeniz genellikle mesane kanseri ile ilgili ilk şüpheli durum idrarınızda kan görmeniz veya doktorunuzun yapılan idrar analizinde kan görmesiyle başlar. İdrarda kan görülmesi halinde mutlaka mesanede tümör olup olmadığı araştırılmalıdır. Tanıda kullanılan yöntemler şunlardır:

• İdrar Sitolojisi: Patoloji uzmanı tarafından idrarınızda kanser hücrelerinin aranmasıdır.
• Bilgisayarlı Batın Tomografisi: 1 cm’den büyük tümörler genellikle tomografide görülürler. Ancak batın tomografisi genellikle evrelendirme amaçlı kullanılır.
• Sistoskopi: Mesane içinin genel anestezi altında endoskop ve kamera aracılığı ile üroloji uzmanınız tarafından incelenmesi işlemidir. Bu işlem sırasında tümör görülürse tümörün boyutuna göre ya sadece biyopsi alınır veya tüm tümör çıkarılarak patolojik incelemeye gönderilir. Üroloji uzmanınız gerekli gördüğü taktirde başka tanı yöntemlerine başvurabilir.

Üriner Sistem (Boşaltım Sistemi)

Boşaltım Sistemini oluşturan organlardan biri böbreklerdir. Genellikle iki tanedirler. Böbrekler vücuttaki istenmeyen bazı maddeleri ve fazla suyu süzerek idrar haline getirir. Bu idrar iki adet üreter aracılığı mesaneye taşınır. Mesanede depolanan idrar ise üretra aracılığı ile vücuttan uzaklaştırılır.

Mesane İçini Döşeyen Hücreler

Değişici epitel hücresi veya yeni adı ile ürotelyal hücreler ile kaplıdır. Bunlar esneme özelliği olan hücrelerdir. Sadece mesane içini değil aynı zamanda böbrek havuzunu, üreterleri ve üretranın da içini döşeyen hücrelerdir. Kanser işte bu hücrelerden başlar.

Mesane Kanseri Nasıl Oluşur

Kanser, hücrelerin kontrol dışı büyümesi ve çoğalmasıdır. Bu çoğalan hücreler bir yumru (tümör) haline gelir. Zamanla kanser hücreleri sağlıklı dokuyu tahrip ederler. Vücudun diğer yerlerine de yayılırlar. Normal hücrelerin kanser hücrelerine dönüşme nedenleri tam bilinmemektedir. Ancak mesane kanserinde bu durum sigara içmeyle doğrudan ilişkilidir.

Mesane Kanseri Tipleri

Mesane kanserinin büyüme tipi 3 şekilde olabilir:

Papiller: Mesane boşluğuna doğru büyürler. Mesane duvarından mesane içine doğru uzanan bir sapı vardır ve mesane içinden bakıldığında karnabahar görüntüsündedir.

Sesil: Sapsızdırlar ve mesane boşluğundan ziyade mesane duvarının derin katlarına doğru büyürler.

Karsinoma İn Situ: Mesane içinden bakıldığında kadifemsi bir alan olarak gözükür. Mesane boşluğuna doğru çıkıntı yapmazlar. Bu tümörlerin özelliği yüksek dereceli ve sapsız olmalarıdır. Bu tümörler mesanenin birden çok bölgesinde görülebildiği gibi aynı kişide farklı tipler de bir arada olabilir.

Evrelendirme ve Derecelendirme

Kanser tanısı konduktan sonraki aşama en uygun bir şeklide tedavi edilmesidir. Ancak tedavi kararı vermek için kanserin evre ve derecesinin belirlenmesi gerekir. Evre, kanserin mesane duvarının hangi katmanına kadar indiği ve bölgesel lenf bezlerine yayılım ve uzak metastazların varlığı ile belirlenir. Kanserin derecelendirilmesi, tümör hücrelerinin normalden farklılaşma derecesi ve atipisine dayanılarak, mikroskopik incelemeyle yapılır ve tümörün biyolojik davranışını öngörmemizi sağlar.

Evre: Kanser Mesane Duvarına Ne Kadar Girmiş ve Vücuda Ne Kadar Yayılmış?

Kanser hücrelerinin çoğalmasıyla tümör büyümeye başlar. Mesane kanseri genellikle mesanenin içini döşeyen hücrelerden gelişir ve mesane boşluğuna doğru büyür. Ancak tümör büyüdükçe mesane duvarına doğru da yayılabilir. Bu şekilde erkeklerde prostat ve kadınlarda rahim gibi komşu organlara da yayılabilir. Kanser hücreleri kan ve lenf yoluyla akciğer, karaciğer ve kemik gibi uzak organlara da yayılabilir. Buna metastaz denir. İşte kanserin evresi, kanserin mesane dışına ne kadar çıktığıdır. Kanserin evresi mesanenin derin katlarıyla beraber alınan tümörün patolojik incelemesi, bilgisayarlı tomografi ve MR gibi görüntüleme yöntemleri ile belirlenir. Evreleme basitçe 3 evreden oluşur.

• Kas invaziv olmayan(Yüzeyel)
• Kas İnvaziv (Derin)
• Metastatik

Derece (Grade): Kanser Hücreleri Normalden Ne Kadar Farklılaşmış?

Kanser derecesi mesaneden alınan tümörün bir patoloji uzmanı tarafından mikroskop altında hücrelerinin değerlendirilmesiyle belirlenir. Kanser hücrelerinin normalden farklılaşma derecesi ve atipisine dayanılarak, mikroskopik incelemeyle tümörün biyolojik davranışını öngörmeye dayanır.

En Uygun Tedavi Nedir?

Doktorunuzun tümörün evre ve derecesi hakkında bilgi sahibi olması, sizin için en uygun tedavi kararı vermede oldukça yardımcı olmaktadır. Mesane kanseri tedavisinde uygulanan tedavi seçenekleri arasında şunlar yer almaktadır:

• Transüretral rezeksiyon (TUR-M): Endoskopik olarak tümörün çıkarılmasıdır.
• İntravezikal-mesane içi ilaç tedavisi: Kanser hücrelerini öldürmek, hem tümörün tekrar oluşmasını önlemek hem de geciktirmek için mesane içine ilaç uygulamasıdır.
• Kemoterapi: Kanser hücrelerini öldürmek için damar içi ilaç uygulamasıdır.
• Radyoterapi: Kanser hücrelerini öldürmek için yapılan ışın tedavisidir.
• Sistektomi: Mesanenin tümüyle beraber erkeklerde prostat ile birlikte, kadınlarda ise rahim ile birlikte çıkarılmasıdır.

Transüretral Rezeksiyon (TUR)

Mesanede tümör olduğundan şüphe eden doktorunuz ucunda kamera ve ışık olan bir endoskop ile mesanenize bakar. Bir tümör görmesi halinde öncelikle bu tümörü endoskopik olarak çıkartarak patolojik evrelendirme ve derecelendirme için patoloji laboratuvarına gönderir. İşlem sonrası mesaneye bir sonda takılır ve mesane içi yıkanır. Bu işlem bölgesel veya genel anestezi altında yapılır. Genellikle bir gece hastanede yatarsınız.

İntravezikal-Mesane içi İlaç Uygulaması:

Tümörünüz endoskopik olarak çıkarıldıktan sonra yapılan evrelendirmede kas invaziv olmayan evrede gelirse tümörün bir daha çıkmasını önlemek veya geciktirmek için mesane içi ilaç uygulaması yapılır. İntravezikal ilaç uygulaması denilen bu uygulama mesaneye ince bir sonda takılarak yapılır. Sondadan hazırlanan ilacınız verildikten sonra 15 dakika süreyle sırtüstü, yüzüstü, sağ yan ve sol yan tarafa yatacaksınız. Sonrasında ilacı bir saat daha mesanenizde tuttuktan sonra mesanenizi boşaltabilirsiniz. İlaç olarak BCG kullanıldıysa idrar yaptıktan sonra klozeti mutlaka çamaşır suyu ile yıkayınız. Mesane içine BCG uygulanan hastalarda tedavi sonrası yanma hissi, aniden sıkışma hissi, aniden tuvalete gitme ihtiyacı, idrarda kanama gibi sıkıntılar görülebilmektedir.

Kemoterapi

Medikal onkoloji kliniği tarafından yapılan ve kanser hücrelerini öldürecek ilaçların damar yolu ile uygulandığı tedavi şeklidir. Metastatik evrede kullanılır. Genellikle bu konuda deneyimli hemşireler tarafından uygulama yapılır. Cerrahi uygulama öncesinde ya da sonrasında uygulanabilir.

Radyoterapi

Radyoterapi, iyonlaştırıcı ışın kullanarak kanserin tedavisidir. Hedef tümörlü dokunun yok edilmesi ve bu sırada da normal dokuların korunmasıdır. Mesane tümörünün ileri evresinde radyasyon onkolojisi tarafından uygulanan ve bu amaçla geliştirilmiş özel cihazların kullanıldığı bir tedavi şeklidir. Özetle, mesane tümörü, erken evrede tanı konulduğu zaman tedavisi mümkün olan bir kanserdir. Öncelikle idrarda kanama görmeniz halinde mutlaka doktorunuza başvurunuz. Mesane tümörü tanısı konulduktan sonra eğer evrelendirmede yüzeyel veya kas-invaziv olmayan tümör tanısı konulursa mesane içi ilaç uygulamasını aksatmayınız. Unutmayınız ki siz de tedavi ekibinin bir üyesisiniz. Sigara içiyorsanız mutlaka SİGARA İÇMEYİ BIRAKINIZ. Kas invaziv veya daha ileri evrede tümör tanısı konulduysa artık multidisipliner dediğimiz diğer branş uzmanlarının da içinde olduğu bir tedavinin sizi beklemekte olduğunu unutmayınız. Tümörden kurtulmuş dahi olsanız doktorunuzun önerdiği şekilde düzenli olarak kontrollerinize gidiniz ve bu kontrolleri aksatmayınız.