İyi Huylu Prostat Büyümesi (BPH)

Prostat ilerleyen yaşla beraber büyüme eğiliminde olan bir organdır. Prostat bezindeki değişiklikler 45 yaş civarında başlamakta ve 50 yaşından itibaren büyüme şeklinde kendisini göstermektedir. Bu büyüme yaşamın sonuna kadar değişen hızlarda devam etmektedir. Prostat büyümesi çoğu zaman iyi huylu bir büyüme olarak gerçekleşmekte bu nedenle iyi huylu prostat büyümesi olarak adlandırılmaktadır. Prostat büyümelerinin bir kısmı ise kötü huylu büyüme şeklindedir ve prostat kanseri olarak tanımlanmaktadır. İyi huylu prostat büyümesi ve prostat kanseri bir arada bulunabilen ancak birbirinden kaynaklanmayan iki ayrı hastalıktır.

İyi huylu prostat büyümesinin belirtileri nelerdir?

Prostat dokusu, idrarın aktığı kanalı çepeçevre sardığından, prostatın bu şekilde büyümesi hastaların idrar yaparken zorlanmalarına sebep olabilir. Ayrıca bu zorlanma ile beraber mesanede bazı değişiklikler olmakta ve bu değişikliklere bağlı da bazı yakınmalar başlamaktadır. Tüm bu şikayetler:

• İdrar yapmaya başlamak için beklemek zorunda kalmak
• İdrar akım hızının azalması
• Kesik kesik idrar yapmak
• İdrar yaptıktan sonra mesanede idrar kalma hissi
• Sık idrara gitmek
• Gece idrar yapmak için uyanmak
• İdrar yapmayı ertelemekte zorlanmak

Hastalık tanısı nasıl konur?

Prostat büyümesinden şüphelenen bir kişinin doktora anlattıkları aslında hekime hastalıkla ilgili çok önemli bilgi sağlamaktadır.

Parmak ile yapılan prostat muayenesi ile prostatın büyüklüğü hakkında fikir sahibi olunur. Ayrıca bu yöntem ile prostatta kanser açısından şüpheli bir bulgunun olup olmadığına da bakılmaktadır.

Olası bir prostat kanserini gözden kaçırmamak için kan PSA değeri mutlaka bakılmalıdır.

İdrar yapmakla ilgili sıkıntı çeken hastalarda başlıca tanısal test idrar akım hızının ölçülmesidir. Üroflovmetri adı verilen bu testte hasta idrarını normal şekilde bir cihaza bağlı kabın içine yapmakta, bu kapta yapılan ölçümlerin bağlı olduğu bilgisayara iletilmesi ile akımın şiddetine ve şekline ait bilgilere ulaşılmaktadır. İdrarın ulaştığı en yüksek hız ve ortalama hız önemli bilgilerken, idrarın ne şekilde yapıldığı (kesintisiz ya da kesik kesik) da bu testle anlaşılabilmektedir. Üroflovmetri testi ayakta veya oturarak yapılabilmektedir.

Ayrıca test sonrasında ultrasonografi ile  mesane içinde ne kadar atılamamış idrar kaldığı da tespit edilebilmektedir.

Tedavi

İlaç Tedavisi

İyi huylu prostat büyümesinin sıklıkla ilk basamak tedavisinde ilaçla tedavi yöntemleri kullanılmaktadır. Bu grupta üç ilaç türü bulunmaktadır. Birinci grup ilaçlarla prostattın daralttığı idrar yolundaki düz kasların gevşemesi sağlanmakta, böylece idrar kanalı üstündeki direncin azaltılmasıyla idrarın daha rahat akacağı kanal elde edilmeye çalışılmaktadır.

İkinci gruptaki ilaçlar ile ise prostat dokusu içindeki hormon yolları bloke edilerek prostat hacminin küçülmesi, küçülen prostat nedeniyle de yine idrar kanalının çapının artırılması hedeflenmektedir. Bu gruptaki ilaçlar ilk grup ilaçlara göre daha yavaş etki etmekte ve tam etkilerinin ortaya çıkması genellikle 6 ay sürmektedir.

Bazen idrar çıkımındaki sıkıntılar giderilse bile, hastaların sık idrara çıkma, tuvalete zor yetişme ve bazen yetişemeyerek idrar kaçırma şikayetleri devam edebilmektedir. Bu durum mesane yüzeyindeki hücrelerin uzun süre zorlanmalarına bağlı olarak hassasiyetlerinin artması olarak açıklanmaktadır. Böyle durumlarda hastaların şikayetlerini azaltmak amacıyla mesane kasılmasını baskılayan  üçüncü grup ilaçları kullanmaktayız.

Ameliyat

İlaç tedavisinin hastaların yakınmalarını azaltmadığı durumlarda ameliyat ile tedavi yöntemleri gündeme gelmektedir. Bazı durumlarda da idrar akımındaki zorluğa bağlı olarak mesanede aşırı kalınlaşma, baloncuk oluşumu veya mesane taşı oluşumu nedeniyle ameliyatın hemen önerildiği de olmaktadır.

TUR-P Ameliyatı

Cerrahi tedavide kullanılan pek çok yöntem vardır. Çok büyük hacme ulaşmamış prostatların tedavisinde sıklıkla endoskopik (kapalı) yöntem uygulanır. Bu yöntemde dışarıdan herhangi bir kesi yapılmaksızın, penis içindeki idrar yolu aracılığıyla prostata ulaşılır ve prostat dokusu içeriden kazınarak idrar kanalı genişletilirken, çıkarılan parçalar da patolojik inceleme için gönderilir.